Hans Mortelmans & Groep

Bezetting: Hans Mortelmans (gitaar/accordeon/zang), Lodewijk Dedain (gitaar), Lieven Keymolen (klarinetten), Benny Van Acker (contrabas),The Dedain Sisters (backing vocals)
Wanneer: zaterdag 04 april 2015

Foto's: © Cedric Craps

Hans Mortelmans stond al op het podium van Folk Dranouter, waar hij geen folk speelde. Op Djangofollies sprong hij vorig jaar behoorlijk slordig om met de erfenis van Reinhardt en tijdens de Nekka-Nacht lapte hij dan weer galant de verwachtingen van de liefhebbers van het Nederlandstalige chanson aan zijn laars. Logisch dus dat hij in de Lokerse Jazzklub nauwelijks jazz bracht.

Mortelmans zong en speelde zijn eigen unieke mix van stijlen en muziekjes, waarbij de Django-invloeden op de loer lagen en er soms over jazz gezongen werd. Over Nonkel Staf bij voorbeeld, die vroeger bals, jubilea en andere feesten opluisterde, maar nu door het leven gaat als kerkorganist. Of over Dr. Jazz, een Duitse officier die Django in het bezette Parijs een hand boven het hoofd hield terwijl de zigeunerpopulatie er in groten getale ‘op transport’ gezet werd, en zo op een bijzondere manier zijn middenvinger opstak naar de nazi’s in Berlijn. Net als de grote Wannes Van de Velde zet Mortelmans zijn scherpe observaties om in een eerlijk lied, waarbij hij enige maatschappijkritiek niet schuwt. Met ‘City van de mode’ bracht hij een ode aan Wannes door op een barokke melodie de ijdeltuiten te hekelen die Antwerpen met compleet zinloze citymarketing op de wereldkaart willen plaatsen.

Artiesten die recht in hun schoenen staan, gebruiken ook graag enige zelfspot. Die viel te horen in ‘De bobo’s’, een nummer van Renaud Séchan, in navelstarend Vlaanderen volledig onbekend, in Frankrijk een instituut. Van die andere Franse grootheid, Georges Brassens, vertaalde Mortelmans ‘Le Fantôme’ naar het Nederlands. Er vielen twee volle sets ‘schone liekes’ te beluisteren, waarvan een deel vrij recent gecomponeerd werd. De rest kwam uit het grote liedboek dat Mortelmans de afgelopen tien jaar bij elkaar pende. Het was goed om horen dat nummers uit zijn beginperiode zoals ‘Brioude’, ‘De linkerhand van God’ (ode aan Joseph Reinhardt!) of de slome bossa ‘Laat’ nog niks van hun zeggingskracht verloren hebben.

Hans Mortelmans is een warme podiumpersoonlijkheid, die met sprekend gemak en in een Antwerps dialect het geheel aan elkaar praat en zingt. Behalve als componist en als entertainer liet hij zich ook kennen als flexibel gitarist, die probleemloos de switch van nylon naar stalen snaren maakte. Maar Wannes wist het al, ‘ne zanger is ne groep’. Aan de linkerhand van Mortelmans zat Lodewijk Dedain, wiens bescheidenheid contrasteerde met zijn gevatte aanvullingen op gitaar. Door een spontane woordspeling met het woord ‘trekzak’ stak hij zelfs Mortelmans qua humor even naar de kroon. Lieven Keymolen kleurde op klarinet, altklarinet en basklarinet de muziek mooi en genuanceerd in. Bassist Benny Van Acker zorgde voor een vangnet in het lage register en de heupwiegende Dedain Sisters (Valerie en Joke) gaven een extra pigment aan het geheel.

Lokerse Jazzklub 50 jaar en Hans Mortelmans & Groep 10 jaar: een geslaagde combinatie. Het publiek, dat in grote getale was opgedaagd, dacht er net zo over. Hoogtepunten genoeg, maar de afsluiter van de eerste set, een intieme a-capellaversie met Hans Mortelmans en Joke Dedain van een shanty uit de Engelse folk, zorgde voor kippenvel. In het laatste bisnummer ‘Nonkel Staf’ slaagde Hans Mortelmans er als een volleerde rattenvanger van Hamelen in het volledige publiek te laten meezingen als feestelijk orgelpunt achter een fijne avond.